CIT estoński
Estoński CIT to potoczna nazwa systemu opodatkowania, którego właściwa (formalna) nazwa to opodatkowanie ryczałtem od dochodów. Regulacje prawne odnoszące się do tego sposobu opodatkowania znajdują w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Jest to alternatywny system opodatkowania podatkiem dochodowym (CIT), który wprowadza istotne zmiany w porównaniu do tradycyjnego systemu. Jego główna cecha to opodatkowanie zysku dopiero w momencie jego wypłaty wspólnikom, a nie w momencie jego powstania. W Polsce model opodatkowania CIT estońskiego został wprowadzony 1 stycznia 2021 roku. Jest to alternatywa dla standardowego systemu CIT, mająca na celu stymulację inwestycji w małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP)
Nazwa „estoński CIT” wywodzi się od podobnego systemu opodatkowania, który został z sukcesem wdrożony w Estonii w 2020 r.
Podstawowe zalety estońskiego CIT:
• Poprawa płynności finansowej: Dzięki braku obowiązku wpłacania zaliczek na podatek, spółka może efektywniej zarządzać swoją płynnością finansową.
• Prostsze rozliczenia podatkowe: System jest mniej skomplikowany niż tradycyjny CIT, co może przełożyć się na mniejsze koszty związane z prowadzeniem księgowości i rozliczeniami podatkowymi.
• Zachęta do reinwestowania zysków: Estoński CIT zachęca spółki do reinwestowania zysków w rozwój firmy, ponieważ podatek jest płacony dopiero przy wypłacie zysku.
• Korzystny poziom opodatkowania: Wysokość łącznego opodatkowania (CIT i PIT) jest z reguły niższa niż wysokość opodatkowania wg systemu tradycyjnego.
Wady estońskiego CIT:
Ograniczenia w zakresie niektórych wydatków: Niektóre wydatki mogą być mniej korzystnie traktowane w estońskim CIT niż w tradycyjnym systemie.
Estoński CIT w Polsce jest dostępny tylko dla przedsiębiorstw spełniających określone wymogi:
– Spółka musi być spółką kapitałową (spółka z o.o. lub akcyjna).
– Nie może posiadać udziałów w innych podmiotach.
– Musi zatrudniać co najmniej trzech pracowników, niezależnie od wspólników.
– Dochody pasywne (np. z najmu, licencji) nie mogą przeważać nad działalnością operacyjną.
Jaka jest wysokość opodatkowania za zasadach estońskiego CIT?
a) CIT:
– mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynającego prowadzenie działalności – stawka ryczałtu 10%
– pozostali podatnicy – stawka ryczałtu 20%
b) PIT:
– udziałowcy spółek opodatkowanych ryczałtem wg stawki CIT 10% – podatek obliczony wg stawki 19% (podatek od zysków kapitałowych) pomniejszony o 90% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki (liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku) i należnego ryczałtu (CIT),
– udziałowcy spółek opodatkowanych ryczałtem wg stawki CIT 20% – podatek obliczony wg stawki 19% (podatek od zysków kapitałowych) pomniejszony o 70% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki (liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku) i należnego ryczałtu (CIT),
Łączne efektywne opodatkowanie (CIT+PIT):
– mali podatnicy – średnio 18,1% (26,29% w klasycznym modelu CIT+PIT)
– pozostali podatnicy – średnio 21,2% (34,39% w klasycznym modelu CIT+PIT)
Czy spółki opodatkowane estońskim CIT płacą podatek w trakcie roku?
Generalnie spółki opodatkowane estońskim CIT nie płacą podatku w trakcie roku, choć w niektórych sytuacjach może wystąpić taki obowiązek. Dotyczy to dwóch kategorii dochodu:
a) Dochód z tytułu ukrytych zysków
Dochód z tytułu ukrytych zysków to świadczenia spółki, alternatywne w stosunku do dywidendy, dokonane na rzecz wspólników lub podmiotów powiązanych bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub wspólnikami. Przez ukryte zyski rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym wspólnikiem. Dochód ten, jeżeli występuje, opodatkowany jest na bazie miesięcznej.
b) Dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika
Opodatkowaniu podlegają wydatki spółki nie związane z działalnością gospodarczą oraz publicznoprawne wydatki o charakterze sankcyjnym, np. kary, grzywny czy odsetki od nieterminowo uregulowanych zobowiązań podatkowych. Dochód ten, jeżeli występuje, opodatkowany jest na bazie miesięcznej.
Co należy zrobić aby wybrać opodatkowanie za zasadach estońskiego CIT?
a) Przeanalizować czy możliwy jest wybór estońskiego CIT, z uwzględnieniem:
• formy prawnej spółki,
• struktury udziałowców spółki,
• posiadanych praw,
• zasad sporządzania sprawozdania finansowego,
• udziału w przychodach przychodów pasywnych oraz transakcji z podmiotami powiązanymi,
• wielkości i struktury zatrudnienia,
• czy spółka jest przedsiębiorstwem finansowym,
• czy spółka jest instytucją pożyczkową,
• czy spółka osiąga dochody z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej
• czy spółka korzysta z tzw. ulgi inwestycyjnej
• czy spółka nie została postawiona w stan upadłości lub likwidacji;
• w jaki sposób spółka została utworzona (połączenie, podział, aport itp.)
b) Przeanalizować czy opłacalny jest wybór estońskiego CIT, z uwzględnieniem:
• powstania dochodu i podatku z tytułu wstępnej korekty przychodów i kosztów,
• powstania dochodu i podatku z tytułu przekształcenia,
• obowiązku płacenia podatku w ciągu roku podatkowego (na bazie miesięcznej) w związku z występowaniem:
– dochodu z tytułu ukrytych zysków,
– dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą,
• ryzyka utraty strat podatkowych,
• utraty możliwości korzystania z ulg podatkowych,
• efektywnej stopy opodatkowania po wyborze estońskiego CIT w porównaniu z opodatkowaniem bieżącym.
c) Przeanalizować i dopełnić wymogów formalnych związanych z wyborem estońskiego CIT, z uwzględnieniem:
• złożenia zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek (ZAW-RD),
• analizy różnic przejściowych wykazanych w sprawozdaniach finansowych spółki za poprzednie lata,
• złożenia przez udziałowca/akcjonariusza, oświadczenia o podmiotach, w których posiada, bezpośrednio lub pośrednio, udziały,
• wyodrębnienia w kapitale własnym spółki:
– kwoty zysków niepodzielonych i kwotę zysków podzielonych odniesione na kapitały, wypracowanych w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek oraz
– kwoty niepokrytych strat poniesionych w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.
Estoński CIT a fundacja rodzinna
Czy fundacja rodzinna może być opodatkowana na zasadach estońskiego CIT?
Fundacja rodzinna nie może być podlegać opodatkowaniu na zasadach estońskiego CIT. Fundacja rodzinna podlega opodatkowaniu na zasadach podobnych do estońskiego CIT.
Czy fundacja rodzinna może posiadać udziały w spółce opodatkowanej na zasadach estońskiego CIT?
Fundacja rodzinna nie może posiadać udziałów w spółce opodatkowanej na zasadach estońskiego CIT. Przejęcie przez fundację rodzinną udziałów w spółce opodatkowanej na zasadach estońskiego CIT oznaczałoby dla takiej spółki utratę prawa do opodatkowania na zasadach estońskiego CIT.
Czy fundator fundacji rodzinnej może być jednocześnie udziałowcem spółki opodatkowanej na zasadach estońskiego CIT
Tak, nie ma przeszkód aby fundator fundacji rodzinnej był jednocześnie udziałowcem spółki opodatkowanej na zasadach estońskiego CIT.
Robert Wienskowski
Doradca podatkowy
robert.wienskowski@gws.net.pl
tel.+48 605 216 150
Galia Ginelli
Radca prawny
galia.ginelli@gws.net.pl
tel.+48 502 330 105
Piotr Sobczak
Doradca podatkowy